23 желтоқсанда «Астана» Президенттік баскетбол клубы тарих қойнауына еніп бара жатқан жылғы соңғы матчын өткізіп, түзде ВТБ Бірыңғай лигасындағы қарсыластарының бірімен, яғни Польшаның «Стелмет Зелена Гура» командасымен додаға түседі. Ойын жексенбіден дүйсенбіге ауған түні, астана уақытымен 00:30-да басталады.
«Стелмет Зелена Гура» – Польшаның ерлер арасындағы кәсіпқой баскетбол клубы, Зелена Гура қаласынан, 1946 жылы құрылған. Биылғы маусымда ВТБ Бірыңғай лигасынан бөлек, Польша чемпионатында бақ сынайды.
Жетістіктері:
Бас бапкер:
Биылғы маусымда Польша командасын хорват маманы Жан Табак жаттықтырып жүр. Жанның ойыншы ретіндегі карьерасының қызығы мен шыжығы мол болды. Ол орталық шепте ойнаған, әрі өте бойшаң адам – 213 см. 1985 жылдан бастап ойнап, югославиялық «Югопластика» командасының намысын қорғаған. Осы ұжыммен 3 рет Еуролига чемпионы, 4 мәрте Югославия лигасының чемпионы болып, 2 рет Югославия кубогының жеңімпазы атанады. Хорвтияның 2 дүркін чемпионы болады. «Югопластика» сапындағы 7 маусымнан кейін Италияға барып, екі маусым өнер көрсетеді. Одан кейін Табак мұхит асып, карьерасын ҰБҚ-да жалғастырады. Онда «Торонто Рэпторс», «Бостон Селтикс», «Индиана Пейсерс» және «Хьюстон Рокетс» клубтары сапында ойнап шығады. Соңғысымен Жан Табак 1994/1995 маусымында Ұлттық Баскетбол Қауымдастығының чемпионы болған. ҰБҚ командалары сапындай ойнап жүрген кезіндегі үзілісте ол түріктің «Фенербахче» командасы сапында өнер көрсеткен. Ал ойыншы ретіндегі мансабын Испаниядағы «Реал Мадрид» және «Ховентуд» клубтары сапында тәмамдайды. Ең соңында Жан «Унихака» командасымен Испания кубогын жеңіп алады. Сонымен қатар, Хорватия құрамасы сапында Олимпиада ойындарының күміс жүлдегері және Еуропа чемпионатының қола жүлдегері атанады. Бапкерлік карьерасын 2006 жылы Испанияда «Реал Мадрид» командасының жаттықтырушылары құрамында бастап, Испания чемпионы және ЕуроКубок жеңімпазы атанады. Хорват маманы бұдан кейін Испанияның «Кахасоль» командасының бапкерлері құрамына кіреді. Жан бірінші рет бас бапкерлік қызметке 2011 жылы тағайындалып, Испанияның «Жирона» командасын жаттықтырады. Бұдан кейін Польшаның «Трефл Сопот» командасының тізгінін ұстап, Польша СуперКубогын жеңіп алады. Одан соң Испанияның «Каха Лабораль» командасына бас бапкер болады. Ал осыдан кейін Хорватия құрамасы бас бапкеріне көмекші болады. Әрі «Реал Мадрид» клубының бас бапкеріне көмекші болып, осы ұжыммен ЕуроЛигада топ жарып, Испания чемпионатын және екі рет кубогын жеңіп алады. «Реалдан» соң ол Испаниядағы «Фуэнлабрада» командасын жаттықтырып, «Маккаби» (Тель-Авив) клубымен Израиль чемпионы атанып, «Севилья» клубының жаттықтырушылары құрамын басқарады. Қазіргі кезде Жан Табак «Зелена Гура» клубымен қоса Словакия құрамасын да жаттықтырады.
Команда құрамы:
Маусым аралығында Польша командасынан бас бапкерімен бірге ойыншыларының көбісі, яғни барлық легионері мен жергілікті ойыншыларының жартысы кетіп қалды. Олардың ішінде орны толмас ойыншылар ретінде америкалықтарды атауға болады. Атап айтқанда – Маркел Старкс (биылғы маусымда «Автодор» сапында ойнап жүр) және Коди Джастис. Сондай-ақ Хорватияның екі жігітін Желько Савич пен Дарко Планиничті де осы тізімге қосуға болады. Бұлардан бөлек, америкалықтар Гейб ДеВо, Куинтон Хосли және Майкл Хамфри де командадан кеткен. Польша ойыншылары ішіндегі орны ойсырап қалғандары Михал Соколовски мен Адам Хричанюк болды. Сонымен қатар, Ярослав Мокрос пен Филип Матчак та қазір команда сапында жоқ. Былтырғы құрамнан тек төрт ойыншы ғана қалды, әрі бәрі де – Польша азаматтары. Шабуылшы Пржемислав Замойски – Польшаның 9 дүркін чемпионы, 3 дүркін Польша кубогы және 2 дүркін Суперкубогы жеңімпазы. «Ассеко Проком» (қазіргі «Арка») және «Трефл Сопот» командалары сапында ойнаған. Соңғы 6 жылда «Зелена Гура» намысын қорғап жүр. Қорғаушы Лукаш Кошарек – 4 дүркін Польша чемпионы, 3 дүркін Польша кубогы және 2 дүркін Суперкубогы жеңімпазы. Ол «Полония», «Туров», «Анвил», «Трефл Сопот» және «Ассеко Проком» командалары сапында ойнаған. Сонымен қатар, Лукаш Италияның «ЮвеКазерта» клубында өнер көрсеткен. Сондай-ақ, биылғы маусымда командадан екі жас ойыншы кетіп қалды – қорғаушы Кацпер Трачик және шабуылшы Кацпер Маковски.
Маусым аралығында команда құрамын үш америкалық ойыншы толықтырды. Орталық шептегі Дрю Гордон өз карьерасын Сербияның «Партизан» клубында бастап, одан кейін Италия мен Түркияда ойнаған. Содан соң АҚШ-қа қайтып барып, «Филадельфию Севенти Сексерс» клубы мен оның фарм-командасы «Делавэр Эйти Севенерс» сапында өнер көрсеткен. Бұдан кейін Дрю Франция мен Литвада ойнап, ал 2017/2018 маусымын ВТБ Бірыңғай лигасында, «Зенит» сапында өткізген. Былтырғы маусымда «Лонг-Айленд Нетс» клубының намысын қорғады. Шабуылшы Тони Мейер өз карьерасын Австралияда бастап, содан соң Еуропаға ойысып, Португалия, Польша, Грекия және Чехияда ойнаған. «Нимбурк» сапынеда Чехия чемпионы болған. Қорғаушы Джо Томассон баскетбол ойнауды Румынияда бастап, ҰБҚ-ның D-Лигасында бірнеше маусым өнер көрсеткен. Содан кейін Польшада және Ресей Суперлигасындағы «Буревестник» (Ярославль) сапында ойнаған. Хорват шабуылшысы Ивица Радич өз карьерасында Хорватия, Италия, Португалия, Венгерия және Бельгия командалары сапында ойнап үлгерген. Швеция қорғаушысы Людвиг Хакансон карьерасының басым бөлігін Испанияда өткізген, ал 2015/2016 маусымында Латвияның ВЭФ командасы сапында ВТБ Бірыңғай лигасының көрігін қыздырған. Команданың осы жаңа ойыншыларының бәрі – легионерлер, қалған ойыншылары – Польша өкілдері. Шабуылшы Ярослав Зисковски өз карьерасын түгелдей Польша командалары сапында өткізіп келеді. Миколай Витлински болса, өз елінің командаларынан басқа Италияда ойнаған. Ал Джулиан Ясински өз карьерасын бастан-аяқ Германияда өткізген. Қорғаушы Марсель Понитка «Зелена Гураға» қайтып келді, ол соңғы екі маусымды «Ассеко Проком» сапында өткізген. Сонымен қатар, команда тізіміне жас қорғаушы Милош Горенчук ілікті.
Команда көшбасшылары: Биылғы маусымда «Зелена Гура» сапында небәрі 10 ойыншы ғана алаңға шықты. Команданың қозғалтқыш күші бастапқы бестіктегі ауыспас ойыншылары – Дрю Гордон, Людвиг Хакансон, Ярослав Зисковски, Тони Мейер және Джо Томассон. Ал команданың ең нәтижелі ойыншысы – Гордон. Ол орта есеппен әр матчта 13,8 ұпай еншілеп жүр. Сонымен қатар, ол қайтқан допты қағып алудан да алда келеді, орта есеппен әр матчта – 8,6. Сондай-ақ, команданың сұрмергені және ең үздік ассистенті Хакансонды да бөле-жара атап өтуге болады. Оның үш ұпайлық көрсеткіші – 50%, әрі орта есеппен әр ойында 4,3 пас беріп келеді.
Турнир кестесіндегі жағдай: «Астана» дәл қазір үш жеңісімен және алты жеңілісімен турнир кестесінің 11-сатысында тұр. Ал «Стелмет Зелена Гура» қазір жетінші орындға орналасқан. Еншісінде 4 жеңіс және 5 жеңіліс бар. Поляктар маусымды түзде «Химкиден» және өз алаңында «Зениттен» ұтылып бастады. Бұдан кейін олар Саратовта «Автодорды» тізе бүктірді. Бірақ өз алаңында ЦСКА баскетболшыларынан ойсырай ұтылып қалды. Бұдан кейін екі рет жеңіске жетіп, өз алаңында «Парманы», ал Нижний Новгородта жергілікті «НН» клубын сан соқтырып кетті. Түздегі «Локомотив-Кубань» және УНИКС клубтарымен өткен матчтарда «Зелена Гура» жеңіліске ұшырады. Ал соңғы ойында, өз алаңында «Цмоки Минск» клубынан овертаймда басым түсті.
Кездесулер тарихы: «Астана» мен «Зелена Гура» небәрі екі-ақ рет кездесті. Әрі екеуі де ВТБ Бірыңғай лигасының былтырғы маусымында өткен болатын. Екі матчта да біздің жігіттер жеңіске жетіп, Польшада 9 ұпай айырмасымен басым түссе, Қазақстанда 14 ұпай айырмасымен ұстемдік танытқан.
Қызықты деректер:
«Астана» Президенттік баскетбол клубы 2019 жылғы соңғы матчын Польшада өткізіп, «Зелена Гура» клубынан басым түсті. Бұл – біздің команданың биылғы маусымдағы, түздегі алғашқы жеңісі.
Поляктармен өтетін матчқа дейін «Астана» төрт рет ұтылып қалған болатын. Ал бұл біздің жігіттердің 2019 жылғы соңғы матчтары екенін ескерсек, олардан тек жеңіс күттік, әрине. Бұл ойындағы маңызды жәйт, «Астананың» үр жаңа ойыншысы Джеймс Флоренстің алғаш рет елорда клубы сапында алаңға шығуы болды. Ол бұдан дейін «Зелена Гураның» намысын қорғаған, ал бүгін бастапқы бестікте ойынға шықты. Біздің бастапқы бестікте одан басқа Малкольм Хилл, Душан Ристич, Александр Жигулин және Вадим Щербак ойнады.
Доптың ойынға қосылуы түсініксіздеу болса да, допты иелену құқығы «Астанаға» берілді. Ал біздің Вадим Щербак үш ұпайлық соққысымен есеп ашты. Матчтың бірінші минутында Джеймс Флоренс «Астана» сапындағы және ВТБ Бірыңғай лигасы додасындағы алғашқы ұпайларын еншісіне жазды. Ол да үш ұпайлық добын шығыршыққа дөп түсірді. Бірінші кезеңдегі ойын, әсіресе Эмиль Райковичтің шәкірттерінің қимылдары өте жылдам болды. Олар ойынның 5 минут уақыты өткенде 15 ұпай еншілеп, алаң иелерінен 7 ұпай озық тұрды. Десек те, Польша командасы жеңісті қолдан бермесін көрсетіп, тайталасып бақты. Әрі «Зелена Гура» дода көрігін қыздыра түсіп, есеп айырмасын қысқарта бастады. Сөйтіп, бірінші кезеңнің аяқталуына бір минут қалғанда небәрі бір ұпай айырмасымен ғана ұтылып жатты. Әйтсе де, біздің команда бірінші кезеңді +3 айырмасымен аяқтады. «Астана» бірінші кезеңнің басынан аяғына дейін алда болды. Бірақ екінші кезеңде лидер рөлін уысында көп ұстап тұра алмады. Үшінші минутта Польша баскетболшылары жергілікті жанкүйерлерді қуанышқа бөлеп, алға шықты. Алайда небәрі екі минуттан кейін Қазақстан командасы таразы басын қайтадан өздеріне қарай аударды, Әрі сәл ғана басымдықты кезең біткенше уыстарынан шығармай, ұстап тұрған. Бірақ соңғы секундтарда алаң иелері алға шығып, матчтың бірінші жартысында бір ұпай айырмасымен басым болды – 43:42.
Үшінші кезең басталған бетте, «Астана» Душан Ристичтің соққысынан соң қайтадан алға шықты. Бірақ бұдан кейін алаң иелері таразы басын тағы да өздеріне қарай аударып алды. Олар тіпті есеп айырмасын бес ұпайға дейін жеткізді. Бірақ мұны басымдық деп айтуға да келмейтін еді. Ол ойын өрбісінен де байқалып тұрды. Жалпы, «Зелена Гура» ойыншылары үшін бұл кезең аса сәтті болды. Бірақ олар екпін алып, алысқа ұзап кете алмады. Ал үшінші кезең аяқталуға айналғанда, «Астана» ойынды тепе-тең дәрежеге жеткізді. Поляктар есепті теңестіруге жол бермеуге қалай тырысса да, «Астана» соңғы минутта таразы басын теңестіріп, тіпті бір ұпай айырмасымен алға шықты. Бұл да біздің команданың жеңіске жетуіне сенім ұялататын басымдық емес еді. Ал дода көрігі мейілінше қыза түсті. Әрине, соңғы бес минуттағы ойын өрбісі әр ұпай үшін жанталасқан, табан тірескен дүлей додаға ұласты. Ойынның қалай аяқталарын болжау мүлде мүмкін емес еді. Шектен тыс шиеленісті ойында әрбір ұпайдың шешуші рөл атқаруы мүмкін екендігін екі команда да жақсы түсінді. Соңғы 10 минуттағы ойын осылай тартысты өтті. Кезең басталғанда, «Астана» алда тұрғанымен, матчтың аяқталуына алты минут қалғанда есеп қайта теңесті. Яғни бәрі де әлі алда еді. Матч соңында «Астана» қайтадан алға шықты, бірақ жеңістен айырылып қала да жаздады. Бірақ алаң иелері матчтың аяқталуына санаулы секундтар қалғанда, өте маңызды үш ұпайлық соққыларын шығыршыққа дөп түсіре алмай жаза басты. Бұдан кейін біздің жігіттер биылғы маусымда түздегі алғашқы жеңістеріне қол жеткізді – 78:81 (23:26, 20:16, 18:20, 17:19).
Ең көп ұпай еншілегендер:
Матчтың үздік ойыншысы – Джеймс Флоренс. Америкалық қорғаушының «Астана» сапындағы дебюті өте табысты болды: Флоренс матчтың ең көп ұпай еншілеген ойыншысы болды, 7 үш ұпайлық доп салды (маусымдағы ең үздік нәтижені қайталады) және астана командасының соңғы және шешуші соққыларына сүбелі үлес қосты – 11 ұпай соңғы кезеңде. Бұл ретте, Душан Ристичті де бөле-жара атап өтпеу мүмкін емес. Ол бүгін гроссмейстерлік көрсеткішке сәл-пәл ғана жетпей қалды – 20 ұпай + 20 рет доп қағып алу.
«Зелена Гура» клубының бас бапкері — Жан Табак:
— Біз қарымды командаға қарсы тәп-тәуір ойын үлгісін көрсеттік. Бәрі де соңғы кезеңнің ақырғы 5 минутында шешілді. Өкінішке қарай, белгілі бір ойын бөлігінде біз бірде-бір ұпай еншілей алмай, жеңістен айырылып қалдық. Әйтсе де, мен өз жігіттерімнің қалай ойнайтындығын және қай бағытқа бет алып бара жатқанымызды мақтан тұтамын.
«Астана» клубының бас бапкері — Эмиль Райкович:
— Мойындауым керек, бұл біз үшін үлкен жеңіс болды. Биылғы маусымда «Зелена Гура» өте жақсы ойнап жүр. Осындай азулы командадан басым түскен маңызды жеңістері үшін өз жігіттеріме алғыс жолдағым келеді.
Салдары: Осындай маңызды жеңісінің арқасында «Астана» екі саты жоғары өрлеп, турнир кестесінде 9-орынға орналасты. Ал «Зелена Гура» қазір 11-орынды иеленіп тұр.
Келесі матч: Жаңа жылдағы бірінші демалыста, яғни 5 қаңтарда жексенбі күні, елорда баскетболшылары өз алаңында Красноярскінің «Енисей» клубын қабылдап, ВТБ Бірыңғай лигасысындағы келесі ойынын өткізеді. Билеттер Ticketon.kz сайтында сатылымға шығып та қойды.
Жалпы, клубымыздың ойындары жайлы толық ақпараттар, турнир кестелері, ойындар күнтізбесі мен нәтижелері Доп додалары бөлімінде жарияланған.
